Historia ochrony zdrowia w Polsce po II wojnie światowej

W 1939r. uchwalono ustawę o publicznej służbie zdrowia, opisującą funkcjonowanie ośrodków zdrowia oraz delegującą obowiązek utrzymania tych instytucji publicznych przez odpowiednie jednostki terytorialne. Wprowadzenie tych przepisów miało nastąpić w 1940r., jednak wybuch II wojny światowej udaremnił te plany.

Kolejna wojna odcisnęła swoje piętno na państwie polskim – wyniszczone i okaleczone społeczeństwo potrzebowało prawidłowo działającego aparatu ochrony zdrowia.
Wielu obywateli miało nadzieję na wcielenie w życie założeń ustawy z 1939r., jednak znaczny wpływ ZSRR spowodował uformowanie systemu ochrony zdrowia na wzór państw radzieckich. Głównym dokumentem z tamtego okresu, jest ustawa ustanawiająca ministra zdrowia osobą odpowiadającą za realizację planów dotyczących polityki zdrowotnej, dawała mu możliwość wpływania na obsadę lekarską we wszystkich regionach kraju, a także nakazywania pracy w odpowiednim wymiarze godzin w instytucjach społecznej służby zdrowia.
Ustawa ta była niezwykle destrukcyjna dla polskiego systemu zdrowotnego, ze względu na przesadną centralizację i biurokratyzację oraz przyczyniała się do nieskutecznego rozdzielania zasobów finansowych oraz ludzkich.

Kresem zastoju w rozwoju Polski miał być upadek systemu socjalistycznego.
Jednak, mimo wyraźnie podkreślanego postulatu dotyczącego opieki medycznej, jedynym krokiem poczynionym w tym kierunku było uchwalenie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, a dużo bardziej rozbudowana reforma systemu została odłożona w czasie. Dodatkowym czynnikiem niesprzyjającym była chwiejność rządów we wczesnych latach 90. Prace nad projektami ustaw, trwały aż do 6 lutego 1997r., kiedy to uchwalono je, lecz nigdy nie wprowadzono w życie, przez co zostały nazwane martwą ustawą.
Zmianę przyniósł dopiero rok 1998, w którym naniesiono na poprzednią ustawę około 200 poprawek, całkowicie zmieniając jej formę.

Jedną z wielu innowacji było utworzenie 16 kas chorych – po jednej na każde województwo. System ten w dalszym ciągu odbiegał od ideału, więc kolejnym pomysłem było utworzenie 23 stycznia 2003r. Narodowego Funduszu Zdrowia w miejsce Kasy Chorych, który to miałby być jednostką centralną dla szesnastu oddziałów wojewódzkich NFZ. Taki system ochrony zdrowia funkcjonuje w Polsce do dnia dzisiejszego i pomimo wielu prób reform, problem ten pozostaje w dalszym ciągu nierozwiązany.

System ochrony zdrowia wielokrotnie podlegał modyfikacjom i zawsze był ściśle powiązany z sytuacją polityczną oraz ekonomiczną kraju. Obecnie obserwujemy silniejsze upolitycznienie ochrony zdrowia. Obszar ten jest wykorzystywany do rozgrywek politycznych, co w znaczny sposób odbija się na jego prawidłowym funkcjonowaniu.
Organom ustawodawczym brak jednolitej wizji, niezależnej od podziałów partyjnych, która miałaby na celu dobro obywateli, dlatego też sytuacja w tym zakresie zmienia się ze stricte medycznej w polityczną i stoi w miejscu.