Szafran jest najdroższą przyprawą świata. Cena za kilogram wynosi nawet 40 tysięcy złotych. Sprzedawany jest w postaci sproszkowanej lub nitek.
Szafran powstaje z kwiatów krokusa – rośliny cebulkowej. Aby uzyskać 1 kg, potrzeba aż 150 tysięcy kwiatów. Jego wysoka cena spowodowana jest także tym, że roślina ta kwitnie jedynie przez 2 tygodnie w roku, uprawa jest długotrwała i żmudna, a kwiaty zbierane niezmiennie, ręcznie, od tysięcy lat.
Pierwsze wzmianki o szafranie, jako przyprawie pochodzą z antycznej Persji. Pochodzące z antyku znaleziska z tamtych rejonów w postaci plecionych dywanów i całunów zawierają w sobie nitki szafranu, jako ozdobniki.
Stamtąd szlakami handlowymi przywędrowała ona do Europy. Była bardzo ceniona przez możnych i władców. Starożytni Grecy używali go zarówno w kuchni, jak i w łazience. Dzięki swoim właściwościom barwiącym służył do farbowania włosów na pożądany wśród mieszkańców południa – jasny kolor. Wykopaliska z tamtego czasu potwierdzają jego zastosowanie, jako kosmetyku, dodatku do kąpieli, afrodyzjaku. Kleopatra była w szafranie wręcz zakochana. Przyprawa ta była cenniejsza niż złoto, praktycznie niedostępna zwykłym ludziom.
Aleksander Wielki również był wielbicielem tej rośliny. Szafranu dodawał do kąpieli podczas swoich wypraw wojennych, bowiem uważał, że leczy on rany.
Takie działanie akurat nie zostało potwierdzone we współczesności. Natomiast udowodniono mu działanie przeciwdepresyjne, ze względu na zwiększanie we krwi poziomu serotoniny i dopaminy, czyli tzw. hormonów szczęścia. Olejki eteryczne pozyskiwane z szafranu wykazują działanie antyoksydacyjne, czyli zwalczają wolne rodniki, które mogą przyczyniać się do powstawania nowotworów. Ponadto, ze względu na silne właściwości zapachowe, szafran w medycynie naturalnej był stosowany, jako lek na schorzenia górnych i dolnych dróg oddechowych, alergie i astmę.
O szafran wybuchła nawet wojna. Trwała ona 14 dni i była skutkiem walki z piratami, którzy na morskich szlakach Morza Śródziemnego chętnie kradli ten cenny ładunek. Po zakończeniu tego konfliktu, Bazylea stała się nowym, szafranowym centrum dystrybucyjnym, gdyż przede wszystkim była w kontynentalnej części Europy, dzięki czemu nie była zagrożona atakami morskich grabieżców, a dzięki swojemu położeniu nad Renem oraz na styku trzech krajów, wydawała się idealnym centrum logistycznym.
Szafran ma niezwykle intensywny smak i zapach. Współcześnie jest używany do barwienia ryżu i makaronu, dodawaniu potrawie charakterystycznego korzennego posmaku. Z przyprawy wytwarza się także nalewki. W kuchni należy używać go oszczędnie, nie tylko ze względu na jego wysoki koszt, ale przede wszystkim na ogromną intensywność smaku, której nadmiar powoduje gorycz potrawy. Ponadto szafran jest także trujący w zbyt dużych dawkach, a spożycie powyżej 20 g może zabić dorosłego człowieka, ze względu na swoje toksyczne działanie.